• Program opiera się na  ustawie o rozliczaniu cen lokali lub budynków w cenie nieruchomości zbywanych z gminnego zasobu nieruchomości.
• Jest to jeden z elementów pakietu mieszkaniowego, którego celem jest zwiększenie dostępności lokali czynszowych, komunalnych oraz socjalnych. 
• Inwestorzy chcący wziąć udział w programie, będą mogli nabywać nieruchomości od gmin w toku przetargu z prawem do rozliczenia części ceny lokalami użytkowymi lub mieszkalnymi.

Na czym to polega?

Program Lokal za Grunt ma zachęcić inwestorów do kupowania gruntów publicznych, za które będą mogli częściowo zapłacić nieruchomościami. Gmina natomiast przeznaczy je na cele zgodne z aktualnym zapotrzebowaniem lokalnej społeczności, np. mieszkania komunalne, obiekty edukacyjne, kulturalne, medyczne itp. Jak czytamy na stronie Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii: najważniejszym celem programu jest ograniczenie barier w prowadzeniu działalności inwestycyjnej poprzez szerszy dostęp do nieruchomości  oraz wsparcie gmin w realizacji lokalnej polityki mieszkaniowej. 

Możliwe modele współpracy

Według założeń programu Lokal za Grunt zależność pomiędzy inwestorami a samorządami może przebiegać dwojako. W podstawowym modelu deweloper/ inwestor byłby zobowiązany do wybudowania budynku i przekazania części lokali gminie. Ta natomiast mogłaby zachować je do własnych celów lub przekazać do spółek gminnych albo państwowych. W drugim modelu, określanym jako elastyczny, możliwe jest pozyskiwanie przez samorząd nieruchomości znajdujących się w innej lokalizacji, a także lokali przeznaczonych pod działalność usługową, edukacyjną itp. Grunty oferowane przez gminę będą musiały być objęte planem zagospodarowania przestrzennego oraz posiadać aktualne warunki zabudowy.

Samorząd ma prawo do określenia optymalnego metrażu budowanych przez inwestora lokali oraz ich minimalnego standardu. 

Jakie korzyści ma przynieść program Lokal za Grunt?

Gminy posiadają wiele niewykorzystanych gruntów. Jak podaje GUS w 2019 r. w ich rękach znajdowało się ok. 28 000 ha działek budowlanych. Ok. 45 proc. z nich jest już uzbrojona. Z kolei dużym problemem deweloperów jest brak odpowiednich terenów, na których mogliby rozpocząć budowę.  Dzięki programowi Lokal za Grunt gminy będą mogły sprzedawać swoje ziemie inwestorom, zyskując przy tym gotowe do zagospodarowania nieruchomości. Zaletą tego rozwiązania jest także przyspieszenie części procedur związanych z rozpoczęciem procesu budowlanego Dzieje się tak, ponieważ inwestorzy mają możliwość nabycia działki, dla której wydano już decyzję o warunkach zabudowy.

Gminy natomiast mogą szybko zwiększyć swoje zasoby mieszkaniowe. Dzięki temu przyspieszy tempo przekazywania ich najbardziej potrzebującym mieszkańcom. Możliwość wykorzystania niezagospodarowanych do tej pory działek pozwoli też zwiększyć atrakcyjność swojego regionu (jeśli np. stanie tam osiedle mieszkaniowe).

Granty dla gmin biorących udział w programie

Co więcej, rząd planuje specjalne granty dla samorządów angażujących się w politykę mieszkaniową. Tym samym gminy aktywnie tworzące nowe lokale komunalne i socjalne oraz biorące udział w programach Mieszkanie na Swoim i Lokal za Grunt będą mogły liczyć na dofinansowanie infrastruktury. Wyniesie ono 10 proc. całkowitej wartości inwestycji. Grant będzie dotyczył zarówno infrastruktury społecznej (żłobki, przedszkola itp.), jak i technicznej (nowe drogi). 

Dzięki proponowanym przez nas rozwiązaniom dajemy samorządom narzędzia do zwiększania oferty mieszkań w przystępnej cenie dla swoich mieszkańców – ocenia Anna Kornecka, wiceminister rozwoju, pracy i technologii. –  Jednym z nich jest program Lokal za Grunt. Dzięki temu instrumentowi będzie można wykorzystać potencjał inwestycyjny gruntów należących do gmin. To z kolei przyczyni się do poprawy jakości życia społeczności lokalnych – dodaje.

Kto może wziąć udział w programie Lokal za Grunt?

Jest on skierowany do wszystkich samorządów oraz inwestorów działających w sektorze budownictwa. Grunty będą oni mogli nabywać w przebiegu przetargu pisemnego nieograniczonego. O wygranej w nim decyduje kryterium najwyższej ceny. Cena wywoławcza działki nie może być natomiast niższa niż jej wartość określona przez rzeczoznawcę majątkowego. Z kolei koszt nieruchomości zostanie podzielony na dwie części – pieniężną oraz lokalową. Ustala się je w oparciu o cenę wskazaną w uchwale o zbyciu nieruchomości (za 1 m3). Warto wspomnieć, że udział w programie jest dobrowolny.