Rada Miasta Krakowa zadecydowała o utworzeniu w przyszłym roku instytucji, która zajmie się upamiętnieniem ofiar niemieckiego obozu pracy i obozu koncentracyjnego Plaszow. Obecnie przestrzeń poobozowa służy jako miejsce spacerów i rekreacji, dlatego konieczne jest podjęcie konkretnych działań. To umożliwi właśnie Miejsce Pamięci KL Plaszow. Samorządową instytucją kultury ma zajmować się miasto we współpracy z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Chodzi o wspólną działalność nie tylko w kwestii merytorycznej, ale i finansowej.
Obóz pracy przymusowej znajdował się w miejscu żydowskich cmentarzy mieszczących się na terenie Woli Duchackiej i Podgórza. Założony w 1942 r. powstał z myślą o ludności żydowskiej, którą po zlikwidowaniu getta w 1943 r. zamierzano przenieść w inne miejsce. Również w tym samym roku utworzono tu obóz pracy wychowawczej dla Polaków. W ciągu swojego kilkuletniego istnienia poszerzono zakres terytorialny obozu z 5 do 80 hektarów. Na rok przed zakończeniem II wojny światowej miejsce to przekształcono w obóz koncentracyjny. Trafiali do niego Żydzi i więźniowie służb gestapo.
Poprzez utworzenie muzeum chcemy rozpocząć nowy rozdział wspólnej pracy nad zachowaniem pamięci o tym niezwykle ważnym dla naszej historii miejscu śmierci i cierpienia – podkreślił Jacek Majchrowski. Ze względu na historię, teren dawnego obozu chronią obecnie dwa akty prawne. Pierwszy z nich to wpis do Rejestru Zabytków, którego dokonano w 2002 r. Natomiast drugim jest powstała w 1936 r. ustawa o grobach i cmentarzach wojennych.
Muzeum ma znajdować się na obszarze przeszło 40 hektarów. Planowo jego działalność oprze się na trzech filarach: terenie, który ma być autentycznym świadkiem zbrodni (w danych miejscach umieszczone zostaną tablice informacyjne i pamiątkowe), części ekspozycyjnej zlokalizowanej w Szarym Domu i Memoriale, a także dialogu i uświadamianiu odwiedzających o zbrodniach dokonywanych na terenie obozu. Ostatnie z wymienionych umożliwi stworzenie Centrum Edukacyjnego. Dodatkowo powstanie też duży parking i część parkowa. Projekt nie zakłada odwzorowania obozowej infrastruktury.
Miejsce Pamięci KL Plaszow będzie udostępnione zwiedzającym bezpłatnie. Czas trwania prac dotyczących budowy muzeum szacuje się na ok. 5 lat.
Fot. Adrian Grycuk, lic. CC BY-SA 3.0.